الْإِمَامُ الْأَنِيسُ الرَّفِيقُ وَ الْوَالِدُ الشَّفِيقُ وَ الْأَخُ الشَّقِيقُ وَ الْأُمُّ الْبَرَّةُ بِالْوَلَدِ الصَّغِيرِ
می خواهیم مثل زندگی همه مان که از مادر آغاز شد، ما نیز با مادر آغاز کنیم. همه ما چه آنهایی که مادرانشان را از دست داده اند و چه آنهایی که هنوز نعمت مادر را در کنار خود دارند طعم شیرین محبت مادر را احساس کرده ایم.
مادر واژه ای است که عشق و محبت را به خاطر می آورد و در سراسر دنیا مرسوم است که هر گاه می خواهند نمونه ای از محبت و عاطفه را مثال بزنند مادر را یادآور می شوند. هر جا می خواهند مجسمه و تمثالی از عشق و دلسوزی برپا کنند مادر را مجسم می کنند. آن هم محبت مادر به طفل خردسال و ضعیفی که وجودش به وجود مادر بسته است. شیرین ترین خاطراتمان آن زمانی است که مادر نوازشمان می کرد و در آغوش گرم مادر به خواب می رفتیم. چه بسا شبهایی که تب کردیم و مادر نیز تب آلود و نگران در کنار بستر ما شب را به صبح رساند. چه بسا که در غصه ها و مشکلات از پا افتادیم و دعاهای مادر راهی برایمان گشود. هنوز هم وقتی یاد کودکی هایمان می افتیم گرمی دستان مادر را احساس می کنیم. هنوز هم به یاد می آوریم نخستین گامهای لرزانی را که برداشتیم و مادر دلواپسانه مراقب بود که مبادا زمین بخوریم و...
حالا هم که در بزرگسالی به سر می بریم گاهی در اوج مشکلات آرزو می کنیم باز همان کودک خردسال بودیم و به آغوش مادر، همان پناهگاه همیشگی پناه می بردیم. همان آغوشی که وقتی درون آن جا می گرفتیم فکر می کردیم تمام رنجها، سختیها، و غصه های دنیا به پایان رسیده است. نمی دانم طعم مادر شدن را چشیده ای یا نه؟! تا زمانی که مادر نشده ای هیچ چیز نمی تواند خواب ناز تو را آشفته کند اما وقتی مادر شدی به کوچکترین صدای کودکت هراسان از خواب می پری و آشفتة اویی. مادر مهربان کودک خود را از خودش بیشتر دوست دارد.
امام رضا (علیه السلام) فرمود: امام مادری نیک رفتار به طفل خردسال خویش است.
***
حال که در حال و هوای مهر مادری قرار گرفته ای بگذار کمی هم از پدر بگوییم. خوب می دانی محبت پدر محبتی است که با نگرانی، دلسوزی و دلمشغولی همراه است. شفقت این گونه محبتی است. همیشه پدر دل نگران فرزندان است. شاید به ظاهر از فرزندان دور باشد اما همیشه دلش برای فرزندان در تپش است. پدر دلسوز اگر ببیند که فرزندش خطا می کند و به راه اشتباه می رود، با مهربانی او را از خطایش بازمی دارد و هر طور شده از سقوط در انحراف بازش می دارد. اگر فرزند چنان خطاکار باشد که صبر پدر به پایان برسد و او را از خود براند، اگر چنان بی ادبی کند که پدر او را از خانه بیرون کند، اگر تمام روز را بی خیال در کوچه و خیابان سر کند، زمانی که شب فرامی رسد باز به یاد پدر و خانة پدری می افتد، نادم و پشیمان می شود. اگر چه شرمسار است اما راه دیگری ندارد، جای دیگری نمی شناسد، پناه دیگری نیست. پس نزد پدر بازمی گردد و آن وقت است که می بیند پدر نگران و چشم به راه او بوده است. مدتهاست که انتظار او را می کشیده، چه بسا در خانه را نیمه باز گذاشته تا فرزند بازگردد، بارها و بارها تا سر کوچه آمده و نگران بوده که در این تاریکی و ناامنی خیابانها چه به سر فرزندم آمد!
رأفت امام شبیه به آن پدر دلسوزی است که از هیچ ارشاد و هدایتی دریغ نمی ورزد. و راستی که چنین است! مگر نه اینکه پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) بارها و بارها خود و امیرالمؤمنین (علیه السلام) را پدران امت خود معرفی کرد: أنا و علی ابواه هذه الاُمّة. و چون سخن از علی (علیه السلام) به میان آمده این موضوع در مورد همة ائمه هم صدق می کند که کلهم نورٌ واحد. همان طور که این سخن امام رضا (علیه السلام) که مشغول بررسی آن هستیم در توصیف همة امامان به طور عام، و در عصر ما در توصیف حجه بن الحسن به طور خاص می باشد. لذا ما فرزندان معنوی و روحی ائمه (علیهم السلام) هستیم. امام رضا (علیه السلام) در ذیل این حدیث می فرمایند: ان شفقه الرسول علی امته شفقة الآباء علی الاولاد و ... محبت و دوستی پیامبر نسبت به امتش محبت پدر به فرزندانش می باشد و بعد از پیامبر محبت علی (ع) بر مردم مانند محبت پیامبر به امت است. سپس فرمودند به همین جهت پیامبر فرمودند: «انا و علی ابوا هذه الامة...» - در روایت دیگری علی (ع) پس از نقل این جمله فرمودند: شنیدم از پیامبر اکرم(ص) که فرمود "و لحقنا علیهم اعظم من حق ابوی ولادتهم؛ حق ما بر امت بزرگتر از حق پدر و فرزندی است"
یک پدر دلسوز در مقابل فرزند خود احساس مسئولیت می کند و نگران او است. پدر، بیش از آنکه به فکر راحتی خود باشد، به آسایش فرزندش می اندیشد و می کوشد تا بهترین امکانات را برای او فراهم آورد. در واقع پدر و مادر به فرزندشان احسان می کنند.
این حالت پدر و مادر، برخاسته از محبت قلبی آنهاست. منطق محبت، منطق خاصی است و تا زمانی که کسی اهل آن نباشد، نمی فهمد. اگر کسی پدر یا مادر نباشد، نمی تواند احساس آنها را نسبت به فرزندشان درک کند. باید باور داشت که محبت امام عصر (علیه السلام) به ما، افزون از محبتی است که یک پدر دلسوز و یک مادر مهربان نسبت به فرزند خود دارند. این حقیقت، جز در وجود مقدس آن حضرت یافت نمی شود. باید این نعمت بزرگ الهی را قدر دانست و آن را پاس داشت.
سید بن طاووس یکی از علمای شیعه بود که بارها و بارها خدمت امام عصر (علیه السلام) رسیده بود چنانکه حتی لحن صدای آن حضرت را می شناخت. وی نقل می کند: در یک سحرگاه در سرداب مطهر (منزل حضرت در سامرا) از حضرت صاحب الامر ارواحنافداه این مناجات را شنیدم که می فرمود:
اَللهُم اِنَّ شِیعَتَنا خُلقَت مِن شُعاعِ اَنوارِنا وَ بَقِیَةِ طِینَتِنا وَ قَد فَعَلوا ذُنوباً کَثیرَةً اِتِکالاً عَلی حُبِّنا وَ وِلایَتِنا فَاِن کانَت ذُنوبُهُم بَینَکَ وَ بَینَهُم فَاصفِح عَنهُم فَقَد رَضینا وَ مَا کانَ مِنها فِیما بَینَهُم فَاصلِح بَینَهُم وَ قاص بها عَن خُمسِنا وَ اَدخِلهُم الجَنَّةَ وَ زَحزِحهُم عَن النارِ وَ لا تَجمَع بَینَهُم و بَینَ اَعدائِنا فِی سَخَطِک.
خدایا؛ شیعیان ما را از شعاع نور ما و بقیه طینت ما خلق کرده ای، آنها با اتکاء بر محبت به ما و ولایت ما مرتکب گناهان بسیاری شده اند، اگر گناهان آنها گناهی است که در ارتباط با توست از آنها بگذر که ما را راضی کرده ای و آنچه از گناهان آنها که در ارتباط با خودشان است، خودت بین آنها را اصلاح کن و از خمسی که حق ماست به آنها بده تا راضی شوند و آنها را از آتش جهنم نجات بده و آنان را با دشمنان ما در خشم و سخط خود جمع نفرما.
همچنین آن بزرگوار در کتاب مهج الدعوات خویش آورده که: در شب چهارشنبه 23 ذیقعده الحرام سال 638 قمری در سامرا بودم، سحرگاه در سرداب مطهر می شنیدم که آن حضرت (علیه السلام) در حق شیعیان خود این دعا را می فرمود:
اِلهی بحَقِ مَن نَاجَاکَ وَ بِحَقِّ مَن دَعاکَ فِی البَرِّ وَ البَحرِ تَفضَّل عَلی فُقَراءِ المُومنین وَ المُومِناتِ بِالغِناءِ وَ الثَروَةِ وَ عَلی مَرضَی المُومنین وَ المُومناتِ بِالشَفاءِ وَ الصِّحَّةّ وَ عَلی اَحیاءِ المُومنین وَ المُومنات بِاللُطفِ وَ الکَرَمِ وَ عَلی اَمواتِ المُومنین و المومنات بالمَغفِرَةِ و الرَحمَةِ وَ عَلی غُرَباءِ المُومنین و المومنات بالرَّدِ الی اَوطانِهِم سَالِمِین
خدایا! به حق آنکه با تو مناجات کرد و به حق آنکه در خشکی و دریا تو را خواند بر مومنان فقیر، غناء و ثروت و بر بیمارانشان شفاء و سلامتی و بر زندگانشان لطف و کرم و بر گذشتگانشان مغفرت و رحمت و بر مسافران و غریبانشان بازگشت به وطنهایشان، تفضل فرما.
آیا این کلمات به جز دعای پدری مهربان و دلنگران در حق فرزندان خویش است؟! امام رضا (علیه السلام) فرمودند: امام پدر مهربان و دلسوز است.
***
و امام مانند آن برادری است که همراه انسان به دنیا آمده و گویی یکی بوده اند مانند دانه خرما و سپس دو نیم گشته اند. گویی انسان را جزئی از خود می داند و این سان به ما مهر می ورزد. محبانش را جدای از خود نمی بیند و رعیتش را اجزای خود می پندارد.
لغت «شقیق» از شقه می آید و به معنای نصف هر چیز است. «الاخ الشقیق» به برادر دوقلو گفته می شود، به این اعتبار که گویی هر کدام نیمه دیگری هستند. دو برادر که چنین رابطه ای با هم دارند، طبیعتاً میان آنها رابطة عاطفی گرمی برقرار خواهد بود.
برادر وفادار خصوصیاتی دارد که حتی پدر و مادر هم جای او را نمی گیرند. دو برادر معمولاً برای هم مایه قوت قلب و پشتگرمی و تکیه گاه یکدیگر هستند.
هر زمان که سخن از چنین برادری می رود، ناخودآگاه یاد سردار شهید کربلا حضرت ابالفضل (علیه السلام) در ذهن انسان تداعی می شود. ایشان برادری وفادار برای امام حسین (علیه السلام) بودند و هر یک از این دو بزگوار، وفای برادر را در وجود دیگری احساس می کردند.
پدر دلسوز اگر ببیند که فرزندش راه خطا می رود و اشتباهی را مرتکب می شود، با مهربانی و ملاطفت، او را از خطایش بازمی دارد و به هر قیمتی که شده از سقوط در انحراف نجاتش می دهد. برادر، در سختیها و گرفتاریها، برادرِ خود را تنها نمی گذارد. و آن که برادری مانند خود دارد هیچ گاه خود را تنها احساس نمی کند. مادر مهربان کودک خود را از خودش بیشتر دوست دارد، حاضر است به جای او همة ناراحتی ها و مشکلات را تحمل کند اما آن طفل به سختی نیافتد و در دام بلا گرفتار نشود. همة اینها و بالاتر از اینها، در وجود نازنین امام (علیه السلام) جمع شده و خداوند چنین بزگواری را مربی و پدر و مادر بندگان خود قرار داده است.
کسی که ولایت چنین امامی را بپذیرد، خود را در کنفِ حمایت و زیر سایه- مهر و عطفت چنان شخصی قرار داده و دیگر از هیچ خطری نگرانی ندارد و دلش شور چیزی را نمی زند. کدام پدر از امام (علیه السلام) مهربان تر، آگاهتر، توانمندتر، متقی تر، خداشناس تر، دستگیرتر می توان یافت؟ کارهایی را امام می تواند انجام دهد که از عهدة هیچ پدر و مادری در حق فرزندشان برنمی آید. کسی که چنین ولیّی دارد و خود را به او سپرده است، هر جا بخواهد بلغزد یا نفهمد یا هوای نفس بر او غلبه کند یا ... در همة این موارد مربی و سرپرستِ او بالای سرش هست و با آن ویژگیهایی که در مورد ایشان بیان شد، هرگز فرزند خود را رها نمی کند.
وقتی کودکی هنوز راه رفتن بلد نیست، یا در تاریکی می خواهد به راهی که تا به حال نرفته قدم بگذارد، دست خود را در دست پدر می گذارد و اگر چشمانش هم بسته باشد مطمئن خواهد بود که به مقصد می رسد و از راه منحرف نمی گردد. بندگان خدا کودکانی هستند که باید دست در دست مربی و پدر خود، راه بندگی خدا را طی کنند تا در این راه از شر شیاطین مصون و محفوظ بمانند. اما کسی که امام ندارد و ولایت چنین شخصی را گردن ننهاده است، همچون کودکِ بی پدری است که خودش راه را بلد نیست اما می خواهد با اُفت و خیزی و حرکات بچگانه مسیری را طی کند که بزرگان در آن مسیر به زمین خورده اند. آیا امکان پذیر هست؟! چنین کسی پناهی ندارد و در مشکلات خود را بی پناه احساس می کند، ولی اهل معرفت، امام (علیه السلام) را پناهگاه خود می دانند.
امام برای امت خویش چنین هستند؛ برادری همراه با احساس مسؤولیت پدرانه و دارای عاطفة مادری. اگر این سه نوع محبت را با هم جمع کنیم، می فهمیم که محبت امام به دوستانش چگونه است. این سه وصف امام همه یک پیام دارند و آن محبت شدید حضرت نسبت به شیعیانش می باشد.
نظرات شما عزیزان:
منجی موعود 
تبادل لینک هوشمند 
آمار
وب سایت:
